Miratimi i Planit të Rritjes për Ballkanin Perëndimor është gjithashtu hapi i fundit drejt krijimit të një instrumenti me vlerë gjashtë miliardë euro, i cili do të jetë në dispozicion të rajonit tonë deri në vitin 2027. Bashkëraportuesi Karlo Resler për TVMZ thekson se ky mekanizëm duhet të përshpejtojë zbatimin e reformave të dakorduara sipas kritereve të përcaktuara qartë. Nga ana tjetër, analistët mendojnë se në Mal të Zi ka një moment që duhet shfrytëzuar dhe nëse ruhet kursi i reformës mund të tërhiqen edhe paratë që vendet e tjera nuk i përdorin.

Një tjetër injeksion financiar nga Bashkimi Evropian është brenda mundësive të vendeve të rajonit. Megjithatë, në mënyrë që paratë të derdhen në buxhetet kombëtare, do të jetë e nevojshme të zbatohen reforma kërkuese.

“Instrumenti sjell 6 miliardë euro, nga të cilat 2 miliardë me grante, të cilat synojnë të përpiqen të nxisin reforma afatgjata strukturore me një kusht të qartë, të fortë midis disbursimit të fondeve nga njëra anë dhe zbatimit të reformave reale në anën tjetër”, tha Ressler.

Analisti Zhiga Faktor thekson se përdorimi i këtyre parave do të jetë sfidues për shumë vende.

“Unë besoj se kjo është shumë më e rëndësishme për Malin e Zi sesa për vendet e tjera të Ballkanit Perëndimor që të përfitojnë nga momenti dhe të zbatojnë reformat që nevojiten në nivelin social dhe të biznesit për të tërhequr ato fonde, dhe ndoshta edhe ato para që do mbeten të papërdorura nga rajoni i vendeve të tjera”, theksoi Faktor.

“Me këtë instrument ne u përpoqëm të siguronim edhe përafrimin e politikës së biznesit, por edhe të politikës së përbashkët të jashtme dhe të sigurisë të gjashtë vendeve të Ballkanit Perëndimor, e cila ishte mjaft e rëndësishme brenda parlamentit, por edhe me të gjitha shtetet tjera anëtare”, tha Ressler.

“Kur shikojmë disa nga reformat që duhen në drejtësi, reformën zgjedhore, është diçka që duhet të ndodhë, jo për hir të Bashkimit Evropian, por për hir të qytetarëve të Malit të Zi. Unë besoj se situata politike në Mal të Zi tani është në linjë për ta bërë të mundur në vitet e ardhshme”, tha Faktor.

Sipas vlerësimeve, Mali i Zi mund të llogarisë rreth 413 milionë nga ky mekanizëm në muajt pas miratimit, pritet që 7% e një pjese të fondeve të derdhen drejtpërdrejt në buxhet, ndërsa pjesa tjetër do të paguhet në bazë të progresit në axhendën e reformave.