Kryetari i Gjykatës së Lartë do të zgjidhet deri në fund të vitit, ndërsa Kuvendi do të përfundojë reformën gjithëpërfshirëse zgjedhore brenda dhjetorit 2025, ndonëse paraprakisht ishte parashikuar që puna të përfundonte në fund të këtij viti. Deri në qershor të vitit 2026, Kuvendi duhet të miratojë ndryshimet në Ligjin për zgjedhjen e Presidentit të Malit të Zi.

Të gjitha ato afate janë të përcaktuara në Agjendën e Reformës së Malit të Zi 2024-2027, të cilën Qeveria e miratoi dje dhe zbatimi i së cilës është kusht për marrjen e 383.5 milionë eurove nga Plani i Rritjes për Ballkanin Perëndimor.

Në pjesën e dokumentit që i referohet fushës së Politikës: të drejtat themelore dhe sundimi i ligjit, thuhet se është e nevojshme që Kuvendi të miratojë një kuadër të ri, gjithëpërfshirës dhe të harmonizuar ligjor për zbatimin e zgjedhjeve, të miratuar në përputhje me standardet evropiane dhe rekomandimet ekzistuese të Organizatës për Siguri dhe Bashkëpunim Evropian (OSBE) dhe ODIHR, si dhe të Këshillit të Evropës.

Siç thuhet në dokument, detyra e Komisionit për Reformën Gjithëpërfshirëse Zgjedhore është të përmirësojë dhe ndryshojë më tej kushtet e përgjithshme mjedisore për zhvillimin e zgjedhjeve, e cila përfshin: përcaktimin e një propozimi për një kod të sjelljes etike në fushatat zgjedhore dhe përcaktimin e zgjidhjeve se si të mbahen e zgjedhjet lokale në të gjitha njësitë e vetëqeverisjes lokale brenda një dite.

Afati i fundit për një rishikim gjithëpërfshirës të kuadrit ligjor zgjedhor dhe zbatimin e rekomandimeve të ODIHR-it është dhjetor 2025.

Siç thuhet në dokument, aktivitetet që rezultojnë janë: legjislacioni i rishikuar, miratuar dhe publikuar në lidhje me rekomandimet e ODIHR dhe Këshillit të Evropës, Amendamentet në Ligjin për Zgjedhjen e Këshilltarëve dhe Deputetëve në lidhje me profesionalizimin e Komisionit Shtetëror të Zgjedhjeve, si dhe forcimin e pavarësisë së komisionit zgjedhor.

Komisioni për Reformën Gjithëpërfshirëse Zgjedhore do të punojë për ndryshimet në Ligjin për zgjedhjen e këshilltarëve dhe deputetëve, Ligjin për listën zgjedhore, për financimin e subjekteve politike dhe fushatat zgjedhore dhe Ligjin për regjistrat e vendbanimeve dhe vendbanimeve.

Kujtojmë se në Vendimin për themelimin e Komisionit për Reformë Gjithëpërfshirëse Zgjedhore është paraparë që Komisioni të përfundojë punën deri në fund të këtij viti.

Hapi i dytë janë ndryshimet në Ligjin për Zgjedhjen e Presidentit të Malit të Zi, i cili, siç thuhet në agjendën e reformave, duhet të përfundojë deri në qershor të vitit 2026.

Në pjesën që ka të bëjë me gjyqësorin, thuhet se afati për emërimin e kryetarit të Gjykatës së Lartë është dhjetori i këtij viti.

Hapi tjetër është ndryshimi i Kushtetutës, në përputhje me ligjet e BE-së dhe standardet evropiane për pavarësinë, përgjegjësinë, integritetin, paanshmërinë dhe profesionalizmin e gjyqësorit dhe prokurorisë, duke përfshirë adresimin e rekomandimeve tashmë ekzistuese të Komisionit Evropian, opinionet e Komisionit të Venecias dhe rekomandimet e Grupit të Shteteve të Këshillit Kundër Korrupsionit (GRECO).

Afati i fundit për këtë është, siç u tha, qershori i vitit 2025.

Afati i fundit për zbatimin e plotë të sistemit të emërimit, vlerësimit të performancës dhe avancimit të gjyqtarëve dhe prokurorëve publikë në përputhje me Ligjin e ndryshuar për Këshillin Gjyqësor dhe Gjyqtarët dhe Ligjin për Prokurorinë e Shtetit është dhjetor 2027.