PORTAL ANALITIKA – Crna Gora je jedina zemlja u regionu koja nije zaštitila zmije otrovnice. Zbog toga i krijumčarenje zmija snosi najmanji rizik, a na sajtovima Evrope na prodaju se najviše nude crveni poskoci sa Ade Bojane.

Pored značajne uloge zmija u ekosistemu, njihov otrov se koristi u kozmetici i u medicini za proizvodnju ljekova, za suzbijanje tumora, regulisanje šećerne bolesti, krvnog pritiska…

Kako je Pobjedi kazao biolog dr Bogić Gligorović na terarističkim sajtovima u zemljama Evrope nude se na prodaju crveni poskoci (Vipera ammodytes) sa Ade Bojane.

“Cijena jedinki u zavisnosti od uzrasta i pola je do nekoliko stotina eura. Takođe se na pojedinim sajtovima nudi prodaja otrova od poskoka iako se ne navodi zemlja porijekla. S obzirom na to da u Crnoj Gori ova vrsta nije zakonom zaštićena, rizik i posljedice za krijumčare zmija su manji u odnosu na druge zemlje regiona“ kazao je Pobjedi.

Ističe da u Crnoj Gori živi 15 vrsta zmija i da su od toga tri otrovnice poskok, šarka i šargan.

“Otrovne zmije u Crnoj Gori za razliku od evropskih i zemalja iz okruženja nijesu zaštićene zakonom. Zvanični dostupni podaci o krijumčarenju zmija iz Crne Gore ne postoje, ali rizik i posljedice za krijumčare zmija su manji u odnosu na druge zemlje regiona“ kaže Gligorović.

Dodaje i da broj terarista koji uzgajaju zmije u Evropi raste tako da se potražnja za egzotičnim kućnim ljubimcima poput otrovnih zmija povećava.

“Oglasi na sajtovima na kojima se nude poskoci sa Ade postoje više od desetak godina, a vjerovatno je nelegalni izvoz postojao i ranije“ tvrdi Gligorović.

Kaže da podaci o ponudama na prodaju postoje za crvene poskoke koji naseljavaju područje delte rijeke Bojane, a da za ostale vrste ne postoje vidljive onlajn ponude.

“To ne znači da se ne nude na prodaju. Crveni poskok sa Ade je varijetet ove vrste, koji je u svijetu teraristike prepoznat kao „egzotičan“ jer se javljaju jedinke u više nijansi crvene boje, što je rijetka pojava u živom svijetu. Ova pojava crvene obojenosti životinja naziva se eritrizam i predstavlja rezultat kombinacije više faktora koji se javljaju na pojedinim staništima“ objašnjava biolog Gligorović.

Ne postoje zvanični podaci da je pokrenut krivični postupak za krijumčarenje zmija kod nas.

“Ubijanje, uznemiravanje i hvatanje kao i izvoz neotrovnih zmija koje su kod nas zaštićene zakonom je kažnjivo. Međutim, s obzirom na to da poskok i druge dvije otrovnice nijesu zaštićene vrste, ne postoji pravni mehanizam koji reguliše pojedinačno hvatanje ili ubijanje ovih životinja. Jedini način za sprovođenje nekog od predviđenih pravnih postupaka je direktna zapljena jedinki bez prateće dokumentacije na carini, što je tokom turističke sezone zbog velikih gužvi na graničnim prelazima veoma teško sprovesti“ tvrdi Gligorović.

Crna Gora je, objašnjava dalje, potpisnica CITES Konvencije o međunarodnom prometu ugroženih vrsta divlje faune i flore.

“Na listi vrsta koje su navedene u okviru CITES konvencije pobrojana je i jedna od otrovnica koja živi u Crnoj Gori Vipera ursinii – šargan. Krijumčarenje ove vrste podliježe krivičnoj odgovornosti. Dobro rješenje bi bilo proširenje spiska zaštićenih vrsta koji bi obuhvatio i otrovne zmije, a takođe i zaštita njihovih staništa uključujući staništa crvenog poskoka sa Ade Bojane“ naglašava Gligorović.

Smatra da, s obzirom na to da je krijumčarenje životinja u svijetu jedan od najprofitabilnijih nelegalnih poslova, vjerovatno da je i krijumčarenje crvenih poskoka profitabilno.

“Teraristi jedinke koje potiču sa područja Ade Bojane razmnožavaju u zarobljeništvu tako da ostvaruju kontinuiranu zaradu, jer jedna ženka rađa od četiri do 20 mladunaca koji se na terarističkim sajtovima prodaju do 100 eura“ naglašava Gligorović.

Što se tiče štete koja se pravi lovom na zmije, objašnjava da se time remeti ravnoteža u prirodi.

“Zmije imaju značajnu ulogu u prirodi kao prirodni regulatori brojnosti glodara. Ubijanje, hvatanje i odnošenje zmija sa neke teritorije narušava prirodnu ravnotežu. Smanjenje brojnosti zmija dovodi do porasta brojnosti glodara što dovodi do povećanja hranidbenih potreba njihovih populacija, a samim tim ugrožavanje biljnih vrsta kojima se hrane“ kazao je Gligorović poručujući na kraju da prenamnožavanje može takođe dovesti do ugrožavanja ljudi zbog povećanja mogućnosti za prenošenje bolesti poput hemoralgične (mišje) groznice, sa glodara na ljude.“